Διεθνές Εμπόριο Ι

Το πιο ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου κομμάτι στην οικονομική θεωρία, και ίσως το πιο πολιτικοποιημένο, είναι η θεωρία του Διεθνούς Εμπορίου. Το ωραίο με αυτή τη θεωρία, τουλάχιστον στη απλή μορφή που επικρατεί σήμερα, είναι ότι ενώ μιλάει για "Διεθνές" Εμπόριο τα συμπεράσματά της δεν απαιτούν έθνη- κράτη: ισχύουν ακόμα και αν έχουμε περιφέρειες στην ίδια χώρα, πόλεις στην ίδια περιφέρεια, επιχειρήσεις στην ίδια πόλη και σε κάποιες περιπτώσεις εργαζόμενους μέσα στην ίδια επιχείρηση! Μερικά από τα πράγματα που λέει η θεωρία (ως συμπεράσματα) είναι (i) καλύτερα να ζούμε σε μια κοινωνία που ανταλλάσσουμε αγαθά (κάνουμε εμπόριο) παρά σε μια κοινωνία που ο καθένας καταναλώνει μόνο αυτό που ο ίδιος παράγει (συνθήκες αυτάρκειας), (ii) αν είμαστε μικροί σε μέγεθος κερδίζουμε σχεδόν πάντα περισσότερο από τις ανταλλαγές απ' ότι αν είμαστε μεγάλοι (γιατί αν είμαστε μικροί σε συνθήκες αυτάρκειας απλά να παράγουμε πολύ λίγα πράγματα) και (iii) αν είμαστε μικροί θα λαμβάνουμε τις εξωτερικές συνθήκες της αγοράς ως δεδομένες και άρα δε μπορούμε να επιβάλλουμε τους όρους ανταλλαγής ή έστω να τους επηρεάσουμε.
Με βάση το (iii) επομένως μια "μικρή" επιχείρηση που λειτουργεί σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον πρέπει να ικανοποιεί τους περιορισμούς που επιβάλλονται από αυτό (π.χ. να παίρνει ως δεδομένες τις τιμές των αγαθών, τους μισθούς κλπ). Άρα μια επιχείρηση που "δρα µέσα σε συνθήκες καπιταλιστικής αγοράς" πράγματι "...έχει όλες τις αντίστοιχες δυσκολίες" και λογικό είναι σε συνθήκες ύφεσης (δηλ. ένας εξωτερικός περιορισμός της ζήτησης) να απολύει κόσμο ή και αυτή να ακολουθεί την αγορά και δίνει μικρότερους μισθούς. Ναι άλλα τότε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το ίδιο ισχύει και για τα κράτη...και αυτά θα αντιμετωπίζουν εξωτερικούς περιορισμούς. Δεν μπορεί π.χ. η κυβέρνηση στην Ελλάδα να φορολογήσει το κεφάλαιο με 60% γιατί τότε κανείς δε θα επενδύει στην Ελλάδα. Ούτε βέβαια να δώσει ελάχιστο μισθό 1500€, γιατί τότε τα κέρδη του κεφαλαίου θα μειωθούν και αυτό θα φύγει από τη χώρα. Ο μόνος τρόπος να γίνουν αυτές οι πολιτικές είναι να υιοθετηθούν ταυτόχρονα απ' όλες της χώρες της Γης (εκτός βέβαια αν βρεθεί ζωή σε άλλους πλανήτες, οπότε θα πρέπει να υιοθετηθούν και από αυτούς τους πλανήτες)! Άρα αν ο σοσιαλισμός (όπως τον καταλαβαίνει η Ελληνική Λαϊκιστική Κοινωνία) είναι η λύση (?) τότε είναι εφικτός μόνο αν επικρατήσει σε όλες τις χώρες μαζί (και μάλλον ταυτόχρονα).

Πρόστιμα και έλεγχοι

Τα στατιστικά λένε ότι τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί η βεβαιωμένες φορολογικές παραβάσεις. Όλα καλά θα πει κάποιος: γίνονται περισσότεροι έλεγχοι, μπαίνουν πρόστιμα και τιμωρούνται οι παραβάτες. Είμαστε όμως σίγουροι ότι οι έλεγχοι αυξήθηκαν; Εγώ λέω μπορεί και όχι...
Στην Ελλάδα είμαστε και ξέρουμε από διαφθορά και χρηματισμό. Οι έλεγχοι γίνονται και από τίμιους αλλά και από διεφθαρμένους ελεγκτές. Αν όλοι οι ελεγκτές ήταν τίμιοι τότε η αύξηση των βεβαιωμένων προστίμων σημαίνει μάλλον πράγματι αύξηση των ελέγχων (ή αύξηση των παραβάσεων). Τι γίνεται όμως αν οι ελεγκτές είναι διεφθαρμένοι; Σε αυτές τις περιπτώσεις όταν γίνεται έλεγχος ο παραβάτης έχει δυο επιλογές: είτε να πληρώσει άμεσα των ελεγκτή για να μη βεβαιώσει την παράβαση είτε να δεχτεί να βεβαιωθεί η παράβαση και να πληρώσει το πρόστιμο σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα (στην Ελλάδα ίσως μετά από δικαστική διαμάχη μάλλον μετά από 2 με 3 χρόνια το λιγότερο). Με δεδομένο ότι η αγορά δεν έχει ρευστότητα τι νομίζετε ότι θα προτιμήσει ο παραβάτης μας (η απάντηση είναι προφανής);
Επομένως αν όλοι οι ελεγκτές είναι τίμιοι η αύξηση των βεβαιωμένων παραβάσεων  προφανώς θα είναι αποτέλεσμα αύξησης της αστυνόμευσης (ή αύξησης των παραβάσεων). Αν όλοι ελεγκτές είναι διαφθαρμένοι η αύξηση των βεβαιωμένων παραβάσεων μπορεί να είναι αποτέλεσμα απλώς της αδυναμίας πληρωμής των παραβατών. Τι είδους ελεγκτές έχει άραγε η Ελλάδα; (και εδώ η απάντηση είναι προφανής)

Απαραίτητη Διαφήμιση

Αν και νομίζω ότι το συγκεκριμένο ιστολόγιο δεν περιμένει εμένα να το διαφημίσω, για παν ενδεχόμενο δίνω και εγώ το link: http://greekeconomistsforreform.com/ 
Επίσης για να μη κυνηγάτε χίμαιρες δείτε και το άρθρο που λέει ότι χρειάζεται κάποιος να ξέρει μέσα στη λαίλαπα του λαϊκισμού που επικρατεί στη χώρα εδώ και ένα χρόνο.

Παλιό αλλά πάντα επίκαιρο

Απόσπασμα από το περιοδικό Vanity Fair, τεύχος Οκτωβρίου 2010, στο "αφιέρωμα" για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και την υπόθεση Βατοπεδίου: "...But the prime minister’s office pressed him; the monks, it seemed to Doukas, had some kind of hold on the prime minister’s chief of staff. That fellow, Giannis Angelou, had come to know the monks a few years before, just after he had been diagnosed with a life-threatening illness. The monks prayed for him; he didn’t die, but instead made a miraculous recovery. He had, however, given them his confession." (το πλήρες κείμενο εδώ).
Η όλη αναφορά μου θύμισε μια αγαπημένη σκηνή από σειρά του BBC!

Πότε θα τη φάμε τη νεκρή αγελάδα?

Κάποτε υπήρχε μια "'μη" υποθετική χώρα. Στις αρχές ενός αιώνα ήταν μέσα στις 20 πλουσιότερες χώρες και φαινόταν ότι υπήρχαν προοπτικές ανάπτυξης ικανές να τη φέρουν σε οικονομικούς όρους πολύ κοντά στα αδέρφια της τους Ευρωπαίους. Είχε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό μορφωμένου πληθυσμού. Όλα πήγαιναν καλά. Παρόλα αυτά το πολιτικό της σύστημα ήταν τέτοιο που αντί να δίνει κίνητρα για ανάπτυξη, όλοι έπαιζαν παίγνια μηδενικού (ή αρνητικού) αθροίσματος με στόχο την αναδιανομή. Κανένας δεν ενδιαφερόταν για κοινό αγαθό, δεν εσωτερικοποιούσε τις εξωτερικότητες, και κάθε ομάδα έψαχνε να πετύχει τους στόχους της χωρίς να ενδιαφέρεται για τις επιπτώσεις στην κοινωνία. Το αποτέλεσμα: 80 χρόνια μετά ήταν αυτή η χώρα από την Α' κατηγορία (σε όρους ανάπτυξης) να βρεθεί στη Β'!
Τα πιο πάνω είναι μια ελεύθερη μετάφραση από Muller (1996), Constitutional Democracy, MIT Press, σελ. 265, όπου περιγράφονται οι αιτίες κατάρρευσης της Αργεντινής από το 1910 μέχρι το 1990! Δε νομίζω όμως ότι έχουν καμία σχέση με ότι γίνεται σε άλλες χώρες, π.χ. Ελλάδα. Στο κάτω κάτω η μόνη σχέση της Αργεντινής με την Ελλάδα είναι ότι το παγκόσμιο κεφάλαιο μας έφερε και στους δυο το ΔΝΤ.
ΥΓ: Πληροφοριακά η παράγραφος για την Αργεντινή τελειώνει λέγοντας ότι κάποιοι διαφορετικοί πολιτικοί θεσμοί μπορεί υπηρετούσαν καλύτερα τα συμφέροντα της χώρας.