Σάββατο 6 Αυγούστου 2011

Περι Μονιμότητας

Πολλά λέγονται για τη μονιμότητα των Δημοσίων Υπαλλήλων (ΔΥ). ας δούμε τα βασικά επιχειρήματα υπέρ της μονιμότητας.
Η πρώτη άποψη βλέπει τη μονιμότητα ως ένα προνόμιο των ΔΥ που τους εξασφαλίζει το δικαίωμα για εργασία (sic). Φυσικά αυτή η άποψη είναι το λιγότερο αστεία. Αν ισχύει κάτι τέτοιο προφανώς δε θα έπρεπε να υπάρχει μονιμότητα: οι ΔΥ απολαμβάνουν συνταγματικά ένα προνόμιο που δεν έχουν οι άλλοι εργαζόμενοι. Ηθικά και νομικά προφανώς υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση των πολιτών πράγμα απαράδεκτο.
Η δεύτερη άποψη για τη μονιμότητα, η οποία είναι και αυτή που κυριαρχεί στο δημόσιο διάλογο, είναι ότι η μονιμότητα προστατεύει τον ΔΥ από τις "πολιτικές" διώξεις και απόλυση σε περίπτωση αλλαγής κόμματος, κατά το γνωστό "να βάλουμε τα δικά μας παιδιά". Το επιχείρημα αυτό έχει δυο προβλήματα. Πρώτον, δε δικαιολογεί σε καμία περίπτωση τη μονιμότητα στις εισηγμένες ΔΕΚΟ. Εκεί προφανώς ο μηχανισμός ελέγχου της αγοράς επιβάλει στον εργοδότη να διατηρεί τους καλούς εργαζόμενους, ανεξάρτητα την κομματική τους τοποθέτηση. Το δεύτερο πρόβλημα με το πιο πάνω επιχείρημα έρχεται από την πλευρά της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα: αν "τα δικά μας παιδιά" είναι πιο αποτελεσματικά και λειτουργούν τη δημόσια διοίκηση καλύτερα γιατί να μπουν αυτά στη θέση αυτών που θα αρνούνται (για κομματικούς ίσως λόγους) να κάνουν τη δουλειά τους.
Η τρίτη άποψη για τη μονιμότητα παίρνει μια διαφορετική θέση: η μονιμότητα δεν εξασφαλίζει τον εργαζόμενο αλλά το δημόσιο συμφέρον. Η κρατική γραφειοκρατία πρέπει να λειτουργεί ανεξάρτητα από τον πολιτικό κύκλο. Αυτή είναι που εξασφαλίζει τη συνέχεια του κράτους.
Τα δυο τελευταία επιχειρήματα σε καμία περίπτωση δε δικαιολογούν τη μονιμότητα στις ΔΕΚΟ ή στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου- εκεί ίσως υπάρχουν άλλα επιχειρήματα (εκτός από το μάλλον σαθρό πρώτο που έβαλα εδώ) που δικαιολογούν σε κάποιες περιπτώσεις μονιμότητα. Αν το τρίτη άποψη είναι η πραγματική δικαιολόγηση της μονιμότητας των ΔΥ, το ερώτημα που τίθεται πλέον για την Ελλάδα είναι προφανές. Σε ένα κράτος που σε καμία περίπτωση δεν έχει συνέχεια, που οι ΔΥ καταφεύγουν συστηματικά σε λευκή απεργία όταν στην εξουσία είναι το αντίπαλο από αυτούς κόμμα, υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος να υπάρχει μονιμότητα; Εγώ πιστεύω πως μάλλον όχι.
Αν ωστόσο ήθελα να επιχειρηματολογήσω υπέρ της μονιμότητας των ΔΥ, θα έλεγα ότι πρέπει να υπάρχει για να εξασφαλίζει τη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα. Αν καταργηθεί η μονιμότητα, όλοι θα περιμένουν να αλλάξει η κυβέρνηση για να μπουν στο δημόσιο. Ανεξάρτητα από το αν θα γίνεται μια τέτοια αλλαγή εργαζομένων ή όχι, όλοι θα έχουν αυτή την προσδοκία. Έτσι η εργασία στον ιδιωτικό τομέα θα αποτελεί μια μεταβατική περίπτωση μέχρι να "βγει ο δικός μας άνθρωπος στη Βουλή". Αυτό μόνο κακό θα επιφέρει στον ήδη προβληματικό ιδιωτικό τομέα.

3 σχόλια:

  1. Πιστεύω ότι τελικά πρέπει να πάμε σε μια μικτής μορφής κατάσταση. Δηλαδή να υπάρχει μια ετήσια αξιολόγηση κάθε υπαλλήλου από 2 αξιολογητές (όπως και στον ιδιωτικό τομέα) όπου εάν για 2-3 έτη εμφανίζονται σοβαρά παραπτώματα ή ελλείψεις στην διετέλεση των καθηκόντων του να υπάρχει το ενδεχόμενο απόλυσης του. Όλα αυτά φυσικά με την ανάλογη τεκμηρίωση ώστε να αποφεύγονται οι ’κομματικές’ απολύσεις.
    Το σημαντικότερο με την κατάργηση της μονιμότητας δεν είναι το πόσοι θα απολυθούν, αλλά να ξέρουν όλοι ότι εν δυνάμει μπορεί να γίνει. Αυτό πιστεύω θα αφυπνίσει ένα μεγάλο κομμάτι κομματό-τεμπελόσκυλων του ευρύτερου δημοσίου. Για όσους δε συμμορφωθούν να εφαρμόζεται η παραπάνω λύση. Και φυσικά να μην λησμονούμε ότι υπάρχει και ένα σημαντικό κομμάτι ευσυνείδητων και εργατικών Δ.Υ. που μάλλον θα χαρούν με την κατάργηση της μονιμότητας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συμφωνώ απόλυτα, αλλά θα προτιμούσα κάτι πέρα από τον πολιτικό/κομματικό μηχανισμό(πχ ΑΣΕΠ, ως ανεξάρτητη αρχή) για να κάνει τις αξιολογήσεις και του προσωπικού και της αναγκαιότητας φορέων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλά αυτό εννοείται! Αν μπλέξουν τα κόμματα στην αξιολόγηση εργαζομένων άστα να πάνε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή