Από χθες έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για το πόσο λάθος είναι ο εκλογικός νόμος. Η βασική κριτική είναι ότι ο νόμος αυτός είναι λίγο αναλογικός. Το πρώτο με το δεύτερο κόμμα έχουν διαφορά 2% περίπου, ενώ οι έδρες του πρώτου είναι σχεδόν διπλάσιες. Επίσης ένα μεγάλο ποσοστό του εκλογικού σώματος (περίπου 18%) ψήφισε κόμματα που δεν έπιασαν το 3% και ως εκ τούτου είναι χωρίς αντιπροσώπευση στη βουλή. Διαφωνώ με αυτές τις κριτικές για πολλούς λόγους. Σε αυτό το post δε θα ασχοληθώ με τα επιχειρήματα υπέρ του υπάρχοντος εκλογικού νόμου. Αντίθετα θα προσπαθήσω να δω τι θα γινόταν αν οι χθεσινές εκλογές γινόντουσαν με απλή αναλογική. Καταλαβαίνω φυσικά ότι αν οι "κανόνες του παιχνιδιού" ήταν διαφορετικοί τότε το αποτέλεσμα δε θα ήταν ίδιο (π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ δε θα κατέβαινε ενιαίος, τα μικρά κόμματα θα ήταν περισσότερα και θα έπαιρναν μεγαλύτερα ποσοστά). Επίσης το σενάριο που θα δώσω δεν είναι το μοναδικό- προφανώς μπορούν να υπάρξουν και άλλα λιγότερο καταστροφικά.
Στον πιο πάνω πίνακα δίνονται τα ποσοστά (μέχρι τώρα), οι έδρες αν ίσχυε η απλή αναλογική καθώς και η θέση του κάθε κόμματος για την οικονομία- στη γνωστική νεοελληνική κλίμακα μνημονιακοί- αντιμνημονιακοί. Από την κλίμακα άφησα την Χρυσή Αυγή έξω για λόγους που θα γίνουν προφανείς πιο κάτω. Επίσης για το κόμμα των Πειρατών δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το αν θα ήταν υπέρ των δυνάμεων του μνημονίου ή κατά. Τέλος το ΛΑΟΣ προτίμησα να το βάλω στο μνημονιακό χώρο- από τις πολλές κωλοτούμπες που έχει κάνει έχω ζαλιστεί.
Αν αθροίσει κανείς τις έδρες αυτών με (Υ) θα δει ότι είναι 127, ενώ αυτών με (Κ) είναι 150. Και στη δεύτερη ειδικά κατηγορία υπάρχουν και πολλά ετερόκλητα κόμματα (π.χ. δε μπορώ να φανταστώ κυβέρνηση που θα στηρίζεται στους Ανεξάρτητους Έλληνες και το Σύνδεσμο Εθνικής Ενότητας μαζί με το ΚΚΕ). Επιπλέον υπέθεσα ότι το ΚΚΕ θα μπει σε κάποια κυβέρνηση (αντίθετα με τις εξαγγελίες του μέχρι σήμερα). Ακόμα και με αυτές τις παραδοχές ο σχηματισμός κυβέρνησης σημαίνει είτε σπάσιμο των βασικών προγραμματικών θέσεων των κομμάτων (μνημόνιο- όχι μνημόνιο) ή είτε συνεργασία με την Χ.Α. είτε το κόμμα των Πειρατών.
Και ξαφνικά φαίνεται το βασικό πρόβλημα με την απλή αναλογική: κόμματα με χαμηλό ποσοστό που πιθανότατα θέλουν πολύ να μπουν σε μια κυβέρνηση ή έχουν γενικά "χαλαρό" πρόγραμμα μπορούν να γίνουν οι βασικοί ρυθμιστές του τελικού σχηματισμού κυβέρνησης. Το προτελευταίο κόμμα που μπαίνει στη βουλή και ένα ακραίο κόμμα που ίσως και αυτοί που το ψήφισαν δε το θέλουν μπορούν να είναι αυτά που έχουν πολύ μεγάλη δύναμη διαπραγμάτευσης (για όσους δεν πιστεύουν ότι η δύναμη διαπραγμάτευσης είναι σημαντικό ζήτημα τους προτείνω να διαβάσουν πως κατάφερε ο Χίτλερ να γίνει καγκελάριος την πρώτη φορά το 1932).
Δε λέω με τίποτα ότι το πιο πάνω πρόβλημα δε μπορεί να υπάρξει με ένα πλειοψηφικό σύστημα.Με τον πλειοψηφικό νόμο που έχουμε σήμερα η δύναμη διαπραγμάτευσης πάει ουσιαστικά στο πρώτο κόμμα: είναι πολύ δύσκολο να γίνει κυβέρνηση χωρίς τη συμμετοχή του. Η πιθανότητα όμως να πάει η δύναμη σε λάθος χέρια είναι πολύ μικρότερη- για να γίνεις πρώτο κόμμα θα πρέπει να πείσεις περισσότερο κόσμο.
