Η θεωρία της δημόσιας επιλογής είναι το άριστο εργαλείο για να κατανοήσουμε τα κίνητρα και τη συμπεριφορά των πολιτικών. Σύμφωνα με την ανάλυση του δημοκρατικού ελέγχου όπως προκύπτει από την εν λόγω θεωρία, οι πολιτικοί έχουν δυο βασικές πηγές κέρδους από το να κυβερνούν: (i) το όφελος σε όρους ευημερίας από το γεγονός ότι είναι αυτοί που "κάνουν παιχνίδι" (τα λεγόμενα ego rents) και (ii) από τα κρατικά έσοδα που έχουν τη δυνατότητα να καταχραστούν. Όσο μεγαλύτερο το (i) τόσο μικρότερο θα είναι τελικά το (ii). Και ακριβώς αυτό είναι το πρόβλημα στην Ελλάδα: διαφθο΄ρα πολιτικών υπάρχει γιατί τα ego rents (όσο και αν φαίνεται παράδοξο) είναι πολύ μικρά.
Τι περιλαμβάνουν όμως τα ego rents; Η προφανής απάντηση είναι ο μισθός του βουλευτή, η αναγνωρισιμότητα που αποκτά στον ιδιωτικό του βίο κ.ο.κ. Όμως κάποιος μπορεί να βάλει στα ego rents μια σειρά από άλλα όχι τόσο προφανή στοιχεία. Πετυχημένοι πολιτικοί όταν αποσυρθούν εξασφαλίσουν μια "καλή" θέση στην αγορά (ως σύμβουλοι, γράφουν βιβλία κλπ). Επιπλέον ένα μεγάλο κομμάτι των ego rents περιλαμβάνει και την υστεροφημία, που προφανώς εξαργυρώνεται από την αποδοχή των επόμενων γενεών.
Ας δούμε τα δυο τελευταία στο πλαίσιο της Ελλάδας. Αναφορικά με το πρώτο, οι πολιτικοί στην Ελλάδα εξασφαλίζουν ισόβια καριέρα στην πολιτικοί. Άρα μας μένει η υστεροφημία. Αλλά ποιος Έλληνας μπορεί να δει σε έναν ορίζοντα πάνω από 5 χρόνια. Όλοι ενδιαφέρονται για τα άμεσα οφέλη και όχι για τα μελλοντικά. Όσο το σκέφτομαι τα ego rents της υστεροφημίας είναι τα μόνα που μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι πολιτικοί θα αναλάβουν πολιτικές με άμεσο κόστος αλλά τεράστια μελλοντικά οφέλη. Αλλά όσο ενδιαφερόμαστε ως λαός για το παρόν και όχι για το μέλλον, είμαστε καταδικασμένοι να έχουμε το διεφθαρμένο σύστημα που μας αντιστοιχεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου