Το τέλος της ανάπτυξης

Με αφορμή τις επικείμενες απολύσεις στο δημόσιο,χθες είχα μια συζήτηση που με οδήγησε σε μια σειρά από σκέψεις. Η γενική ιδέα των συνομιλητών μου ήταν η εξής: οι πολιτικοί διόρισαν υπερβολικά πολλούς-κακώς και φταίνε αποκλειστικά οι πολιτικοί, δε μπορούν τώρα να έρχονται να απολύουν. Ακόμα και αν οι προσλήψεις έγιναν με παράλογα κριτήρια, οι απολύσεις πρέπει με κάθε τρόπο να αποφευχθούν. Από αυτή τη συζήτηση φάνηκε η απέχθεια των συνομιλητών μου (που ίσως αντικατοπτρίζει την απέχθεια της κοινωνίας)  προς τις απολύσεις, η οποία σε κάποιο βαθμό είναι λογική. Από την άλλη μου δημιούργησαν μια απορία. Αν είχαμε να διαλέξουμε ανάμεσα στο δεν προσλαμβάνω καθόλου κάποιον, και προσλαμβάνω για ένα χρονικό διάστημα και μετά απολύω τι θα προτιμούσαμε ως κοινωνία. Η γενική εικόνα που έχω από τη συζήτηση με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μάλλον θα προτιμούσαν το πρώτο. Και πιστεύω ότι αυτό το θα το προτιμούσε και η πλειοψηφία στην ελληνική κοινωνία. Δηλαδή καλύτερα να είμαι "για πάντα" άνεργος παρά να αντιμετωπίζω μικρά διαστήματα ανεργίας σε όλη μου την εργασιακή ζωή.
Ο πιο κάτω πίνακας δείχνει το ποσοστό της ανεργίας που είναι μακροχρόνια (δηλ. άνω των 12 μηνών- πηγή Eurostat)

Χώρα	Μέσος 2000-2008
USA	9,7
Sweden	17,4
Denmark	19,6
UK	23,0
Finland	24,7
Austria	26,2
Spain	29,1
Japan	31,3
Ireland	32,2
Netherlands	33,2
France	38,8
EU	41,2
Portugal	43,0
Greece	52,2
Germany	52,6
Italy	53,7

Όπως φαίνεται η Ελλάδα είναι μια από τις χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό μακροχρόνιας ανεργίας. Δηλαδή αν μείνεις άνεργος δύσκολα βρίσκεις ξανά δουλειά, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ που αν βρεθείς άνεργος κατά 90% θα βρεις δουλειά μέσα σε ένα έτος. Η αιτία βέβαια είναι η δομή της αγοράς εργασίας. Και αυτή η δομή σε κάθε περίπτωση είναι αποτέλεσμα πολιτικών και αντιλήψεων της κοινωνίας για το πως πρέπει να είναι διαρθρωμένη η αγορά εργασίας. Και πράγματι, μια κοινωνία που απεχθάνεται τις απολύσεις είναι λογικό να φτιάχνει μια αγορά εργασίας όπου μεν οι απολύσεις είναι δύσκολες, αλλά φυσικά και οι προσλήψεις θα είναι δύσκολες (αν έχει κόστος να απολύσεις, δε θα προσλάβεις).
Και φυσικά θα έλεγε κάποιος, είναι δυνατόν μια απόλυση να είναι καλή; Η απάντηση είναι φυσικά ναι. Είναι η δύναμη που βάζει μπροστά τις διαρθρωτικές αλλαγές στην παραγωγή. Αν μειώνεται η ζήτηση για ένα προϊόν οι επιχειρήσεις κλείνουν ή μειώνουν την παραγωγή τους. Το πλεονάζον προσωπικό διοχετεύεται σε άλλους κλάδους κ.ο.κ. Φυσικά αυτό προϋποθέτει ότι ο εργαζόμενος είναι έτοιμος να δεχτεί την αλλαγή απασχόλησης, την αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, την αλλαγή ακόμα και της πόλης στην οποία ζει. Κάτι τέτοιο είναι εύκολο και φυσιολογικό για όσους ζουν στις ΗΠΑ. Αντίθετα για τους περισσότερους Ευρωπαίους είναι κάτι απαράδεκτο. Η μετανάστευση π.χ. σε άλλη περιοχή/ χώρα είναι ακόμα θέμα ταμπού στην Ελλάδα.
Η αιτία βέβαια, ειδικά για την Ελλάδα, είναι ο έντονος συντηρητισμός, ο φόβος για κάθε τι καινούργιο. Αλλά φυσικά ανάπτυξη χωρίς υιοθέτηση καινούργιου (τεχνολογίας, προϊόντων κλπ.)δεν υπάρχει, και αν υπάρχει είναι βραχύβια (οφείλεται μόνο στην κινητοποίηση παραγωγικών συντελεστών). Και ίσως αυτό να σημαίνει ότι όπως είναι η ελληνική κοινωνία ήρθε το τέλος της ανάπτυξης για την Ελλάδα.