Χθες είδα στην ΕΤ3 ένα καταπληκτικό ντοκιμαντέρ για την κρίση του 1929 στις ΗΠΑ. Νομίζω ότι για ακόμα μια φορά η ιστορία έχει να μας διδάξει πολλά, αρκεί να μπορέσουμε να τη διαβάσουμε σωστά. Αρχικά κάποιος μπορεί να δει γιατί είναι απαραίτητη η κρατική παρέμβαση, και πώς ήταν τα πράγματα χωρίς καμία μορφή κράτους πρόνοιας . Από την άλλη το συμπέρασμα που με έβαλε να σκεφτώ ήταν ότι αυτοί που πραγματικά είχαν πρόβλημα από την κρίση ήταν η μεσαία τάξη. Οι πλούσιοι απλώς έχασαν ένα μέρος του πλούτου τους- δεν βρέθηκαν σε άσχημες συνθήκες. Οι φτωχοί δεν είχαν τίποτα να χάσουν. Οι μόνοι που είδαν το επίπεδο της ζωής τους να καταποντίζεται ήταν η μεσαία τάξη.
Αυτό βέβαια είναι κάτι που το ξέρουμε- πάντα η κρίση θα πλήξει τη μεσαία τάξη και αυτό το θεωρούμε πολύ κακό. Είναι όμως κακό για την Ελλάδα; Η απάντησή μου είναι μπορεί και όχι. Στην Ελλάδα η μεσαία τάξη συνήθως ταυτίζεται με την τάξη των μικροεπιχειρηματιών και των δημοσίων υπαλλήλων. Η πρώτη τάξη είναι η κατεξοχήν πρωταθλητές της φοροδιαφυγής- εισφοροδιαφυγής, ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων- που αν απασχολούν κάποιους εργαζόμενους αυτό το κάνουν συνήθως αγνοώντας τους εργασιακούς νόμους για αμοιβές, ωράριο κλπ. Από την άλλη η τάξη των δημοσίων υπαλλήλων (σε στενό και ευρήτερο δημόσιο τομέα, μόνιμοι και μη μόνιμοι- δες συμβασιούχους) είναι η τάξη που ανέβηκε (κυρίως προ 1998) μέσα από συνθήκες πελατειακών σχέσεων, αναξιοκρατίας, συνδικαλιστικών πιέσεων για αυξήσεις μισθών, μειώσεις ωρών εργασίας.
Μια τέτοια μεσαία τάξη δε νομίζω ότι έχει πολλά να προσφέρει στην οικονομία αλλά και στην κοινωνία. Καλό θα ήταν αυτοί οι επιχειρηματίες να βρεθούν στην άλλη πλευρά, να μετατραπούν σε εργαζόμενους και να αφήσουν τη θέση τους σε επιχειρηματίες που θα λειτουργήσουν με άλλους τρόπους (και δε μπορώ να φανταστώ ότι αυτοί οι τρόποι θα είναι χειρότεροι απ' ότι στο παρελθόν). Και οι δημόσιοι υπάλληλοι καλό θα ήταν να προσεγγίσουν τις συνθήκες διαβίωσης και δουλειάς των ιδιωτικών υπαλλήλων. Με λίγα λόγια αυτή τη μεσαία τάξη δε τη θέλω. Και η κρίση είναι η καλύτερη ευκαιρία για να καταστραφεί. Και ίσως τελικά στα συντρίμμια της ελληνικής οικονομίας σε λίγα χρόνια να φτιαχτεί μια μεσαία τάξη χρήσιμη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου