"Αγαθά αξιοπιστίας"

Ποια είναι τα "αγαθά αξιοπιστίας" (credence goods)? Αγαθά για τα οποία ο καταναλωτής δεν μπορεί να γνωρίζει την ποιότητά τους ακόμα και αφού τα καταναλώσει. Παραδείγματα υπάρχουν πολλά: υπηρεσίες υγείας, υπηρεσίες υδραυλικού, φάρμακα, πανεπιστημιακή εκπαίδευση κλπ.
Γιατί όμως η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι ένα "αγαθό αξιοπιστίας"? Έστω ένας φοιτητής εγγράφεται σε ένα τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Μετά τις πρώτες μέρες και τα πρώτα μαθήματα ο εν λόγω φοιτητής θα έχει άποψη αν το τμήμα που φοιτά είναι καλό ή κακό. Στην πραγματικότητα όμως ακόμα και μετά την αποφοίτησή του δε θα μπορεί να εξακριβώσει την πραγματική ποιότητα του τμήματος. Αυτό θα συμβεί ενδεχομένως αφού αποκτήσει και άλλες (περισσότερες) γνώσεις στο αντικείμενο των οικονομικών, ή αφού δουλέψει αρκετά χρόνια.
Προφανώς για τα εν λόγω αγαθά έχει μεγάλη σημασία η "μάρκα". Το όνομα π.χ. του Harvard από μόνο του προσδίδει πληροφόρηση για την ποιότητα των σπουδών. Από την άλλη πλευρά, αν δεν υπάρχει ένα ισχυρό brand name υπάρχει η δυνατότητα αρνητικής διαφήμισης των ανταγωνιστών.
Τα πιο πάνω στοιχεία είναι σημαντικά για να καταλάβουμε τι συμβαίνει στον τομέα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα κάθε Σεπτέμβρη. Ιδιωτικά κολέγια υποστηρίζουν ότι δίνουν "υψηλή" ποιότητα εκπαίδευσης και το στηρίζουν στις "σημαντικές" συνεργασίες που έχουν με ξένα πανεπιστήμια. Ταυτόχρονα συνέχεια υπάρχουν εκτιμήσεις (τις πιο πολλές φορές ανώνυμες) από "ειδικούς" και αποφοίτους  που λένε πόσο χάλια είναι τα δημόσια πανεπιστήμια και πόσο καλύτερα είναι τα ιδιωτικά κολέγια. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει και η γενικότερη λογική ότι όσοι σπούδασαν στο εξωτερικό ή σε κολέγια εντός της χώρας έχουν καλύτερη επαγγελματική εξέλιξη.
Βέβαια η πραγματικότητα είναι διαφορετική: οι συνεργασίες των κολεγίων είναι με πανεπιστήμια του εξωτερικού πολύ χαμηλής ποιότητας, ενώ ΚΑΝΕΝΑ δε συνεργάζεται με κάποιο αξιόλογο ίδρυμα. Επιπλέον και το χειρότερο τμήμα ΑΕΙ της χώρας έχει διδάσκοντες ασύγκριτα καλύτερους από αυτούς των κολεγίων. Αυτό είναι γνωστό σε όλους, ακόμα και και στην αγορά, άρα δεν τίθεται θέμα καλύτερης επαγγελματικής εξέλιξης.
Γιατί όμως τα δημόσια ΑΕΙ δεν απαντούν σε αυτή τη στρατηγική των ιδιωτικών κολεγίων? Γιατί απλώς τα έσοδά τους δεν εξαρτώνται από τους πόσους φοιτητές θα προσελκύσουν. Δεν έχουν κανένα κίνητρο να μπουν σε ένα πόλεμο αρνητικών διαφημίσεων όσο τα έσοδά τους είναι ανεξάρτητα με των αριθμό και την ποιότητα των φοιτητών που τα επιλέγουν.